Page 19 - นิตยสารล่าสุด

ส่วนที จังหวัดราชบุรี คงมีแต่กรมทหารราบที 4 เพียงกรมเดียวเท่านั น
และต่อไปใน พ.ศ. ใดจําไม่ได้ ทางราชการได้ย้ายกรมทหารราบที 4 มาตั ง ณ จังหวัดพระนคร และ
ตั งกองพันทหารป นใหญ่แทนต่อไป

หลังจาก พ.ศ. 2476 ทางราชการแต่งตั งหน่วยทหารในจังหวัดราชบุรีเป นมณฑลทหารบกที 5 มี
พลเอก หลวงเสนาณรงค์ เป นผู้บัญชาการมณฑล ขณะนั นเป นพันเอก)
ต่อจากนั นทางราชการได้ย้ายกองบังคับการมณฑลทหารบกที 5 ไปตั ง ณ จังหวัดนครศรีธรรมราช
และตั งกรมการทหารช่าง และจังหวัดทหารบกราชบุรี ณ จังหวัดราชบุรีจนมาบัดนี เพราะเห็นว่าจังหวัดราชบุรีมีทั งแม่น า
ลําคลอง และถนนประสานกัน นับว่าเหมาะสมกับวิชาของทหารช่างที จะทําการฝ กได้ทุกอย่าง

เรื องที ควรสังเกต
ในระหว่าง พ.ศ.2469 - 70 พลตรี พระยาพิชัยสงคราม พิจารณาเห็นว่าที ตั งของกองพลที 4 นั น
ไม่เหมาะสมที จะตั งหน่วยทหาร เพราะมีทางรถไฟผ่านบริเวณกรมกองทหารใกล้ชิดกับย่านชุมนุมชน คือ ตลาด และศาลา
กลางจังหวัด อาจได้รับอันตรายร่วมในเวลาสงคราม (และก็ประสบกับความจริงครั งสงครามมหาเอเชียบูรพา) จึง
รายงานต่อกองทัพบก ให้ย้ายที ตั งกองพลที 4 ไปตั ง ณ บริเวณ ตําบลดอนปากเป า หน้าเขาวังและทางกองทัพบกเห็ น
พ้องด้วย จึงจัดการออกกฎหมายเวนคืน ณ ตําบล ที กล่าวแล้ว แต่ภายหลังเพราะเหตุใดไม่ปรากฎจึงเงียบหายไปและ
ข้าพเจ้าก็ไปรับราชการเสียที อื น

การตั งชื อ “ค่ายภาณุรังษี”
ด้วยตามที ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามค่าย “ภาณุรังษี” ให้แก่กรมการ
ทหารช่าง และจังหวัดทหารบกราชบุรีนั น ข้าพเจ้าเห็นว่าเหมาะสมเป นอย่างยิ งเพราะความทรงจําของข้าพเจ้านั นเข้าใจ
เอาเองว่า เห็นจะเป นด้วยถือประวัติของกรมทหารราบที 4 ซึ งกรมนี มีแต่เดิมแต่ตั งอยู่ที จังหวัดพระนคร เรียกว่า “กรม
ทหารฝ พาย” โดยเกณฑ์ตระกูลที เป นลูกหมู่ มาเป นทหาร มีสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ าภาณุรังษีสว่างวงศ์ เป น
ผู้บังคับบัญชา ภายหลังทหารหน่วยนี ได้ย้ายไปตั งที จังหวัดราชบุรีฝ งตลาด คือที ตั งของกองบังคับการตํารวจภูธรเดี ยวนี
และใช้ลูกหมู่มาเป นทหารตามเดิม

ครั นทางราชการได้ออกพระราชบัญญัติลักษณะเกณฑ์ทหาร ร.ศ.122 (พ.ศ. 2446) ในมณฑล
ราชบุรี และใช้พื นที บริเวณที ทําการของเจ้าเมือง เป นที ตั งหน่วยทหารของกองพลที 4 และขณะเดียวกัน กรมทหารฝ พาย
ก็เปลี ยนสภาพเป นกรมทหารบกราบที 4 และจอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ ากรมพระยาพันธุ์วงศ์วรเดช
(สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ าภาณุรังษีสว่างวงศ์ ก็ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ทรงดํารงตําแหน่งเป นผู้
บังคับการพิเศษแก่กรมทหารบกราบที 4 แต่บัดนั นเป นต้นไป และขณะที กรมทหารบกราบที 4 จะมีงานพิธีการใดๆ หรือไป
ทําการซ้อมรบ ณ บริเวณใด พระองค์ท่านต้องเสด็จไปร่วมด้วยเสมอ ในที สุดก็มีการประลองยุทธใหญ่ที จังหวัด
พระนครศรีอยุธยา พระองค์ท่านได้ทรงม้าติดตามกรมทหารบกราบที 4 ได้ประสบอุบัติตกจากหลังม้ามีพระอาการสาหัส
ต้องทรงพระประชวรอยู่เป นเวลานาน

อนึ ง ข้อความจากความทรงจําของข้าพเจ้านี อาจผิดพลาดบ้างก็ได้ จึง ขออภัยมา ณ ที นี ด้วย

(ลงชื อ) จอมพล ผ. ชุณหะวัณ
(ผิน ชุณหะวัณ)
บ้านเลขที 92 ซอยราชครู พระนคร โทร.70472

2 พฤษภาคม 2509

1 15050
เ
เหลาทหารชางหลาทหารชาง 19 19