Page 58 - engrdeptมิย66.indd

58 นิตยสารทหารชาง

สมควรแกทาง ไมสักการะคนที่ควรสักการะ ไมเคารพคนที่ควรเคารพ ไมนับถือคนที่ควรนับถือ
ไมบูชาคนที่ควรบูชา

มาณพ! ปฏิปทาที่เปนไปเพื่อความเกิดในสกุลสูงนี้คือ เปนคนไมกระดาง ไมเยอหยิ่ง ยอม
กราบไหวคนที่ควรกราบไหว ลุกรับคนที่ควรลุกรับ ใหอาสนะแกคนที่สมควรแกอาสนะ ใหทางแกคนที่
สมควรแกทาง สักการะคนที่ควรสักการะ เคารพคนที่ควรเคารพ นับถือคนที่ควรนับถือ
บูชาคนที่ควรบูชา
มาณพ! ปฏิปทาที่เปนไปเพื่อความมีปญญาทรามนี้คือ ไมเปนผูเขาไปหาสมณะหรือพราหมณ
แลวสอบถามวาอะไรเปนกุศล อะไรเปนอกุศล อะไรมีโทษ อะไรไมมีโทษ อะไรควรเสพ อะไรไมควรเสพ

อะไรเมื่อทํายอมเปนไปเพื่อความไมเกื้อกูล เพื่อความทุกขสิ้นกาลนาน หรือวาอะไรเมื่อทํายอมเปนไป
เพื่อประโยชนเกื้อกูล เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน
มาณพ! ปฏิปทาที่เปนไปเพื่อความมีปญญามากนี้คือ เปนผูเขาไปหาสมณะหรือพราหมณ
แลวสอบถามวาอะไรเปนกุศล อะไรเปนอกุศล อะไรมีโทษ อะไรไมมีโทษ อะไรควรเสพ อะไรไมควรเสพ
อะไรเมื่อทํา ยอมเปนไปเพื่อความไมเกื้อกูล เพื่อความทุกขสิ้นกาลนานหรืออะไรเมื่อทํายอมเปนไป

เพื่อประโยชนเกื้อกูล เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน
จะเห็นไดวาตามที่พระตถาคตกลาวถึงกรรมนั้น มิไดเกิดจากตนเองกระทํา หรือเกิดจากผูอื่น
กระทํา และมิไดเกิดจากตนเองหรือผูอื่นกระทําหากแตทานกลาววา
“นิทานสัมภวะ (เหตุเปนแดนเกิดพรอม) แหงกรรมทั้งหลายเปนอยางไรเลา ภิกษุทั้งหลาย
นิทานสัมภวะทั้งหลายคือผัสสะ” ทานผูอานที่ไมเคยศึกษาเกี่ยวกับพุทธศาสนาอาจสงสัยวา
ผัสสะคืออะไร ผัสสะคือการกระทบของอายตนะภายนอกกับอายตนะภายในรวมเรียกวา สฬายตนะ

เชน ตากระทบรูปเกิดผัสสะ หูไดยินเสียงเกิดผัสสะ จมูกกระทบกับกลิ่น ลิ้นกระทบ
กับรส กายกระทบสัมผัส และใจกระทบอารมณตาง ๆ เกิดผัสสะทั้งสิ้น นั่นคือ กรรมไดเกิดขึ้นแลว
เมื่อมีผัสสะ (การสัมผัส) พระตถาคต ทรงตอบคําถามที่ภิกษุโมลียะผัคคุนะไดทูลถามวา ขาแต
พระองคผูเจริญ! ก็ใครเลายอมกลืนกินซึ่งวิญญาณาหารทานไดตอบวาก็เรามิไดกลาวอยางนั้น
ถาผูใดจะพึงถามเราผูมิไดกลาวอยางนั้นเชนนี้วา ขาแตพระองคผูเจริญ วิญญาณาหาร ยอมมี

เพื่ออะไรเลาหนอ? ดังนี้แลว นั่นแหละจึงจะเปนปญหาที่ควรแกความเปนปญหา คําเฉลย
ที่ควรเฉลยในปญหาขอนั้นยอมมีวาวิญญาณาหารยอมมีเพื่อความเกิดขึ้นแหงภพใหมตอไป
เมื่อภูตะ (ความเปนภพ) นั้นมีอยู, สฬายตนะยอมมี, เพราะมีสฬายตนะเปนปจจัยจึงมีผัสสะ
เพราะมีผัสสะเปนปจจัยจึงมีเวทนา (ความรูสึกตออารมณ) ดังนี้ จากนั้นไดมีการทูลถามและพระผูมี
พระภาคทรงตรัสตอบไปทีละอาการของปฏิจจสมุปบาทไปจนถึงเพราะมีเวทนา เปนปจจัยจึงมีตัณหา
และพระองคไดตรัสตอไปวา เพราะมีตัณหาเปนปจจัยจึงมีอุปาทาน (ความยึดมั่น) ขาแตพระองค

ผูเจริญ! ก็ใครเลายอมยึดมั่นพระเจาขา ? นั่นเปนปญหาที่ไมควรจะเปนปญหาเลย : เรายอมไมกลาววา
“บุคคลยอมยึดมั่น” ดังนี้ถาเราไดกลาววา “บุคคลยอมยึดมั่น” ดังนี้นั่นแหละจึงจะเปน
ปญหาในขอนี้ที่ควรถามขึ้นวา ก็ใครเลายอมยึดมั่นพระเจาขา? ดังนี้ ก็เรามิไดกลาวอยางนั้น ถาผูใด